Τι ισχύει σήμερα στην Ελλάδα για σύνταξη λόγω γήρατος - Συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις.

Τι ισχύει σήμερα στην Ελλάδα για σύνταξη λόγω γήρατος - Συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις.

1) Ποια όρια ηλικίας ισχύουν σήμερα στην Ελλάδα για σύνταξη λόγω γήρατος;

Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4336/15, τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από τον e-ΕΦΚΑ (για άνδρες και γυναίκες), είναι:

• 62 ετών για πλήρη σύνταξη με τουλάχιστον 40 έτη (12.000 ημέρες) ασφάλισης,
• 62 ετών για μειωμένη σύνταξη με 15 χρόνια (4.500 ημέρες), εφόσον η χορήγηση μειωμένης σύνταξης προβλέπεται από τις καταστατικές διατάξεις του εντασσόμενου στον e-ΕΦΚΑ Ταμείου και σύμφωνα με τις σχετικές ειδικές χρονικές προϋποθέσεις.
• 67 ετών για πλήρη σύνταξη με τουλάχιστον 15 έτη (4.500 ημέρες) ασφάλισης.

Εάν, στην περίπτωσή σας, ισχύουν μεταβατικές διατάξεις ή ιδιαίτερες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω του καταστατικού του Ταμείου σας, μπορείτε να ενημερωθείτε σχετικά από την αρμόδια υπηρεσία συντάξεων του e-ΕΦΚΑ, ανάλογα με την ιδιότητα υπαγωγής σας στην ελληνική ασφάλιση (π.χ. ως μισθωτός, ελεύθερος επαγγελματίας, αυτοαπασχολούμενος, δημοσιογράφος, δημόσιος υπάλληλος, ναυτικός κλπ). Εάν στην Ελλάδα έχετε ασφαλιστεί σε περισσότερα από ένα εντασσόμενα στον e-ΕΦΚΑ Ταμεία, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το Ταμείο στο οποίο ασφαλιστήκατε πιο πρόσφατα.

2) Πώς υπολογίζεται η μείωση στις μειωμένες συντάξεις γήρατος;

Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4387/16, οι συντάξεις στην Ελλάδα αποτελούνται πλέον από δύο μέρη: την ανταποδοτική σύνταξη και την εθνική σύνταξη.

Στις μειωμένες συντάξεις λόγω γήρατος, το ποσό της εθνικής σύνταξης μειώνεται κατά ένα διακοσιοστό (1/200) για κάθε μήνα που υπολείπεται από τη συμπλήρωση του προβλεπόμενου έτους ηλικίας για πλήρη σύνταξη γήρατος.

Για παράδειγμα, εάν ζητήσετε στα 62 σας έτη τη σύνταξη που θα παίρνατε πλήρη στα 67, θα λάβετε το ποσό της εθνικής σύνταξης (που θα χορηγούνταν στην περίπτωσή σας) μειωμένο κατά 30% (60 μήνες/200).

Το ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης δεν μειώνεται.

3) Μπορεί μια μειωμένη σύνταξη γήρατος να μετατραπεί αργότερα σε πλήρη; 

Όχι. Μια μειωμένη σύνταξη γήρατος δεν μπορεί ποτέ να μετατραπεί σε πλήρη. 

4) Μπορώ να αναγνωρίσω πλασματικούς χρόνους ασφάλισης;

Ναι, μπορείτε να αναγνωρίσετε πλασματικούς χρόνους ασφάλισης που προβλέπονται σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία οι οποίοι θα ληφθούν υπόψη για την θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος εφόσον έχετε συμπληρώσει 3.600 ημέρες (ή 12 έτη) υποχρεωτικής ή προαιρετικής ασφάλισης (συνολικά στην Ελλάδα και σε χώρα/-ες της ΕΕ, του ΕΟΧ ή στην Ελβετία).

Οι πλασματικοί χρόνοι ασφάλισης με εξαγορά (στρατιωτικής υπηρεσίας, σπουδών, παιδιών, κενών διαστημάτων ασφάλισης κλπ) μπορούν να αναγνωριστούν ως χρόνοι ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ, είτε για να θεμελιώσετε συνταξιοδοτικό δικαίωμα, είτε για να προσαυξήσετε το ποσό της σύνταξής σας.

Οι χρόνοι επιδοτούμενης ανεργίας (έως 1 έτος ή 300 ημέρες το ανώτερο) ή/και ασθένειας (έως 1 έτος ή 300 ημέρες το ανώτερο) λαμβάνονται υπόψη χωρίς εξαγορά, μόνο εφόσον απαιτούνται για την θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος και συνυπολογίζονται ως χρόνος ασφάλισης στην διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης.

Δεδομένου ότι οι εισφορές που καταβάλλονται για την εξαγορά χρόνων δεν επιστρέφονται, σας συμβουλεύουμε, εφόσον το επιθυμείτε, να ζητήσετε την αναγνώριση πλασματικών χρόνων κατά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, προκειμένου οι αρμόδιες υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ να μπορούν να σας ενημερώσουν, με ασφάλεια, για το αν είναι απαραίτητη ή οικονομικά συμφέρουσα η αναγνώριση/εξαγορά.

5) Οι περίοδοι ανεργίας ή/και ασθένειας για τις οποίες έχω λάβει επιδότηση στην Ελλάδα θα γνωστοποιηθούν στον ξένο φορέα, προκειμένου να συνυπολογιστούν και από αυτόν για τη θεμελίωση της ξένης σύνταξης;

Δεδομένου ότι η αξιοποίηση χρόνων ανεργίας ή/και ασθένειας εξετάζεται κατά τη συνταξιοδότησή σας και τέτοιες περίοδοι λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον απαιτούνται για τη θεμελίωση του δικαιώματός σας, οι εν λόγω χρόνοι θα γνωστοποιηθούν στον ξένο Φορέα στο έντυπο Ε205 ή Ρ5000 μαζί με τις υπόλοιπες περιόδους ασφάλισης που έχετε πραγματοποιήσει στην Ελλάδα μόνο μετά την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.

Πριν υποβληθεί αίτημα συνταξιοδότησης, οι χρόνοι επιδοτούμενης ανεργίας ή/και ασθένειας δεν αποτυπώνονται στα ειδικά ευρωπαϊκά έντυπα με τα οποία γνωστοποιείται η ασφάλιση μεταξύ των κρατών μελών.

6) Για τη σύνταξή μου θα εφαρμοστούν οι διατάξεις των ευρωπαϊκών Κανονισμών. Υπάρχει περιορισμός στα πλασματικά χρόνια που μπορώ να αναγνωρίσω;

Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει ανώτατο όριο αναγνωρίσεων, το οποίο σήμερα ανέρχεται στα επτά (7) έτη. Στο όριο αυτό περιλαμβάνονται και τυχόν πλασματικές (εξομοιούμενες) περίοδοι που έχετε πραγματοποιήσει στο εξωτερικό και γνωστοποιεί ο ξένος φορέας στο ειδικό ευρωπαϊκό έντυπο.

Για παράδειγμα: ο αρμόδιος φορέας της Κύπρου γνωστοποιεί ότι έχετε πραγματοποιήσει συνολικά 143 εβδομάδες στο κυπριακό σύστημα και οι 52 εξ αυτών προέρχονται από πιστώσεις (π.χ. εκπαίδευσης, ανεργίας κλπ). Σε αυτή την περίπτωση θα μπορείτε να αναγνωρίσετε μόνο μέχρι 6 έτη στον e-ΕΦΚΑ, καθώς οι 52 εβδομάδες αντιστοιχούν σε 1 έτος εξομοιούμενων περιόδων και λαμβάνονται υπόψη στο συνολικό αριθμό ετών που μπορείτε να αναγνωρίσετε στην Ελλάδα.

Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς Κανονισμούς, ο χρόνος ασφάλισης που έχει πραγματοποιηθεί σε ΕΕ/ΕΟΧ/Ελβετία, λαμβάνεται υπόψη πάντα στο σύνολό του, όπως γνωστοποιείται από τον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αξιοποιηθεί αποσπασματικά.

Επισημαίνεται, επίσης, ότι η αναγνώριση πλασματικών περιόδων στην Ελλάδα υπόκειται σε χρονικές προϋποθέσεις και δεν είναι επιτρεπτή εάν δεν έχετε ασφαλιστεί ποτέ υποχρεωτικά στον e-ΕΦΚΑ ή σε κάποιο από τα εντασσόμενα σε αυτόν ασφαλιστικά Ταμεία.  

7) Έχω εργαστεί και ασφαλιστεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (σε μία ή περισσότερες χώρες της ΕΕ, του ΕΟΧ ή στην Ελβετία). Μπορώ να συνταξιοδοτηθώ από τον e-ΕΦΚΑ και να συνεχίσω να εργάζομαι στην Ελλάδα;

Έχετε δικαίωμα να εργαστείτε μετά τη συνταξιοδότησή σας από την Ελλάδα, αλλά θα πρέπει οπωσδήποτε να το δηλώσετε στην αρμόδια υπηρεσία Συντάξεων του e-ΕΦΚΑ.

Εφόσον εργαστείτε στην Ελλάδα και υπάγεστε στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ, σας καταλαμβάνουν οι μειώσεις που προβλέπονται σύμφωνα με την κείμενη ελληνική νομοθεσία. Εάν ωστόσο λαμβάνετε συνταξιοδοτική παροχή και από άλλο κράτος μέλος, η νομοθεσία του οποίου προβλέπει επίσης μείωση στη σύνταξή σας μετά την ανάληψη εργασίας, θα εφαρμοστούν οι σχετικοί κανόνες των ευρωπαϊκών Κανονισμών που περιορίζουν εκατέρωθεν τις εν λόγω μειώσεις στις περιπτώσεις συρροής παροχών από διαφορετικά κράτη μέλη.

8) Κατοικώ μόνιμα στο εξωτερικό (σε χώρα ΕΕ, ΕΟΧ ή στην Ελβετία) και θα υποβάλω αίτηση για ελληνική σύνταξη γήρατος. Μπορώ να συνεχίσω να εργάζομαι στη χώρα κατοικίας μου;

Έχετε δικαίωμα να εργαστείτε μετά τη συνταξιοδότησή σας από την Ελλάδα, αλλά θα πρέπει οπωσδήποτε να το δηλώσετε στην αρμόδια υπηρεσία Συντάξεων του e-ΕΦΚΑ.

Σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, εφόσον, μετά τη συνταξιοδότησή σας από τον e-ΕΦΚΑ, εργαστείτε σε χώρα ΕΕ/ΕΟΧ ή στην Ελβετία, δεν σας καταλαμβάνουν οι μειώσεις που προβλέπονται για συνταξιούχους του e-ΕΦΚΑ που αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ.

9) Έχω εργαστεί και ασφαλιστεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (σε μία ή περισσότερες χώρες της ΕΕ, του ΕΟΧ ή στην Ελβετία). Επιθυμώ να συνταξιοδοτηθώ από τον e-ΕΦΚΑ με τη διάταξη των Βαρέων, καθώς έχω ασφαλιστεί στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ σύμφωνα με τον Κανονισμό Βαρέων & Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΚΒΑΕ). Τι προβλέπεται στην περίπτωσή μου;

Προκειμένου να θεμελιώσετε δικαίωμα σε σύνταξη γήρατος με τη διάταξη των Βαρέων, θα πρέπει να έχετε συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας σας και τουλάχιστον 4.500 ημέρες (15 έτη) ασφάλισης (συνολικά στην Ελλάδα και την Ε.Ε.), από τις οποίες 3.600 ημέρες σε Βαρέα & Ανθυγιεινά επαγγέλματα και, εξ αυτών, 1000 κατά τη διάρκεια των τελευταίων 17 ετών.

Εάν ο χρόνος που έχετε πραγματοποιήσει στα Βαρέα στην Ελλάδα δεν επαρκεί για τη θεμελίωση του δικαιώματος, αλλά έχετε και στο ξένο κράτος ασκήσει επάγγελμα που σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία υπάγεται στον Κανονισμό των Βαρέων, ο ξένος αυτός χρόνος θα συνυπολογιστεί για να θεμελιώσετε δικαίωμα με τη συγκεκριμένη διάταξη και θα σας χορηγηθεί τμηματική (αναλογική) σύνταξη από τον e-ΕΦΚΑ. Στην περίπτωση αυτή, ο αρμόδιος ασφαλιστικός φορέας της αλλοδαπής θα πρέπει να αποστείλει βεβαίωση στον e-ΕΦΚΑ σχετικά με την ειδικότητα ή τις ειδικότητες που ασκήσατε υπό τη νομοθεσία του.