Κοινωνική Αντιπαροχή: Ποιοι θα δικαιούνται φθηνή κατοικία - Το νομοσχέδιο

2025-03-07

Το νέο νομοσχέδιο για την Κοινωνική Αντιπαροχή αποσκοπεί στη μείωση του κόστους στέγασης και στη διευκόλυνση της απόκτησης κατοικίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις νέες οικογένειες και τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. 

Αυτό το μέτρο συμπληρώνει τα ήδη υλοποιούμενα προγράμματα, όπως το «Σπίτι μου 2», το «Στέγαση και εργασία», και το «Κάλυψη».

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο:

  • Αξιοποίηση παλαιών ακινήτων του Δημοσίου: Σκοπός είναι η ανακαίνιση και μετατροπή παλαιών ή εγκαταλελειμμένων ακινήτων που ανήκουν στο Δημόσιο σε κοινωνικές κατοικίες.
  • Ενεργειακή αναβάθμιση: Αυτά τα ακίνητα θα αναβαθμιστούν σε σύγχρονα ενεργειακά και λειτουργικά κτίρια.
  • Κοινωνικές κατοικίες: Τα ανακαινισμένα ακίνητα θα προσφέρονται σε ευάλωτες ομάδες, όπως νέες οικογένειες και άτομα με χαμηλό εισόδημα, με βάση αντικειμενικά κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια.

Κοινωνική Αντιπαροχή:

  • Ο θεσμός της κοινωνικής αντιπαροχής προβλέπει τη συνεργασία μεταξύ Δημόσιου και ιδιωτών για την αξιοποίηση αυτών των ακινήτων.
  • Κίνητρα για ιδιώτες: Θα παρέχονται κίνητρα και σαφείς διαδικασίες ώστε οι ιδιώτες να επενδύσουν στην ανακαίνιση και συντήρηση των ακινήτων, χωρίς να επιβαρύνεται άμεσα το δημόσιο οικονομικά.
  • Στόχος: Η αύξηση του αποθέματος οικονομικά προσιτών κατοικιών, ιδίως για νέους και ευάλωτες ομάδες που πλήττονται από το αυξημένο κόστος στέγασης.

Το νομοσχέδιο στοχεύει στη δημιουργία ενός ευέλικτου πλαισίου συνεργασίας για τη διαχείριση και συντήρηση ακινήτων, συμβάλλοντας στη βελτίωση των συνθηκών στέγασης για ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες.

Ειδικότερα, το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, τροποποιεί τον ν.5006/2022 και εισάγει τις εξής αλλαγές:

  • Επεκτείνεται η έννοια της κοινωνικής αντιπαροχής, ώστε να καλύπτει όχι μόνο την ανέγερση νέων κτιρίων σε αδόμητα ακίνητα, αλλά και την ανακαίνιση ή επισκευή ήδη δομημένων χώρων.
  • Θεσπίζεται ρητά η δυνατότητα ανάθεσης στον ανάδοχο της πλήρους διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών (εκμίσθωση, είσπραξη, συντήρηση) για προκαθορισμένη περίοδο.
  • Προβλέπεται η μεταβίβαση «εξ αδιαιρέτου» ποσοστού επί του ακινήτου στον ανάδοχο, ενώ στην υφιστάμενη διάταξη ο ανάδοχος περιοριζόταν στη χρήση ή εκμετάλλευση κάποιων οριζοντίων ιδιοκτησιών.
  • Δημιουργείται ηλεκτρονικό μητρώο στη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, με αναλυτική καταγραφή των διαδικασιών, διαγωνισμών και συμβάσεων, εξασφαλίζοντας διαφάνεια και καλύτερο έλεγχο.
  • Ρυθμίζονται πιο αναλυτικά τα κριτήρια και η διαδικασία για την επιλογή δικαιούχων από τον ΟΠΕΚΑ, ενώ ενισχύονται οι ρήτρες για τη δυνατότητα "rent to own", αγοράς της κατοικίας μετά από συνεπή ενοικίαση (συγκεκριμένο χρονικό όριο και όροι συνέπειας).
  • Αποσαφηνίζεται το ελάχιστο ποσοστό κοινωνικών κατοικιών (τουλάχιστον 30%), ενώ στην υφιστάμενη διάταξη αυτό βρισκόταν σε ένα εύρος (30% έως 60%), χωρίς λεπτομερή ρύθμιση των λοιπών όρων.
  • Ορίζεται το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, ως κεντρικός φορέας, ο οποίος κατά τρόπο οριζόντιο θα υλοποιήσει την κυβερνητική στεγαστική πολιτική σε σχέση με την κοινωνική αντιπαροχή.
  • Κατά πληροφορίες, όποια ακίνητα ανεγερθούν εξ αρχής ή ανακαινιστούν από αρμόδιες κατασκευαστικές εταιρείες θα διατεθούν για κοινωνικές κατοικίες σε ποσοστό 30%. Κατά κάποιον τρόπο λοιπόν, πρόκειται για «αντιπαροχή».

Ζαχαράκη: «Η Κοινωνική Αντιπαροχή αναβαθμίζεται»

Κατά την εισήγησή της στο Υπουργικό Συμβούλιο η Σοφία Ζαχαράκη τόνισε: «Η Κοινωνική Αντιπαροχή αναβαθμίζεται και ενισχύεται μέσω διατάξεων που προβλέπουν την καλύτερη αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων δημοσίων ακινήτων, τη βελτίωση των κινήτρων για τους ιδιώτες επενδυτές και την εισαγωγή ευέλικτων μορφών μίσθωσης, αλλά και συνολικής διαχείρισης των αξιοποιούμενων ακινήτων. Μέσω του σχήματος "rent to own" θα δίνεται η δυνατότητα στον μισθωτή, μετά από μια περίοδο συνεννόησης και συνεπούς καταβολής μισθώματος, να γίνει τελικά ιδιοκτήτης του σπιτιού του. 

Με τον τρόπο αυτόν, όπου είναι εφικτό, μπορούμε να ανοίγουμε έναν βιώσιμο δρόμο ιδιοκατοίκησης, κυρίως για οικογένειες και νέους που, λόγω οικονομικών ή άλλων περιορισμών, θα δυσκολεύονταν να πάρουν δάνειο από μια τράπεζα» και πρόσθεσε: «Αυτό το εγχείρημα, όμως, είναι ένα μόνο μέρος του ευρύτερου πλαισίου πολιτικής της κυβέρνησής μας. Όπως ήδη ξέρετε, προχωρά ταυτόχρονα το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ», που εστιάζει επίσης στη στεγαστική ασφάλεια, συμπεριλαμβάνοντας κίνητρα και επιδοτήσεις για όσους θέλουν να αποκτήσουν στέγη, ειδικά στις νεότερες ηλικίες. Αντίστοιχα, δράσεις όπως το «Στέγαση και Εργασία» ή το «Κάλυψη» θωρακίζουν πιο στοχευμένες και σύντομες παρεμβάσεις για συμπολίτες μας που βρίσκονται σε ακόμα πιο επείγουσα κατάσταση στεγαστικής επισφάλειας».

Πρόσφατες δημοσιεύσεις

Η μακροχρόνια ανεργία αποτελεί μια δύσκολη πραγματικότητα για πολλούς ανθρώπους στην Ελλάδα, με τη ΔΥΠΑ (Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης) να προσφέρει διάφορα επιδόματα και παροχές για να στηρίξει αυτούς που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας ανεργίας.