Άνεργοι με καταθέσεις: Ποιοι "πιάνονται στα δίχτυα" της ΑΑΔΕ - Τι ισχύει για τα τεκμήρια

Άνεργοι: Έρχονται τα δύσκολα σε όσους έχουν καταθέσεις - Ποιοι πιάνονται στα "δίχτυα" της ΑΑΔΕ

Στα "δίχτυα" της ΑΑΔΕ θα πιαστούν και φέτος χιλιάδες άνεργοι με ενεργή κάρτα ανεργίας της ΔΥΠΑ, που δεν δηλώνουν εισόδημα αλλά έχουν καταθέσεις.

Κάθε χρόνο πιάνονται από τα τεκμήρια πάνω από 2 εκατομμύρια φορολογούμενοι και πληρώνουν αυξημένους φόρους για εισοδήματα που δεν είχαν στην πραγματικότητα.

Συγκεκριμένα οι μακροχρόνια άνεργοι που θα δηλώσουν έστω πενιχρά εισοδήματα από τόκους καταθέσεων και ταυτόχρονα έχουν και ένα η δύο αυτοκίνητα, ένα μικρό σπίτι κ.λπ. θα φορολογηθούν με βάση το πλασματικό εισόδημα (τεκμαρτό) και όχι το πραγματικό.

Σε αντίθεση με το πραγματικό εισόδημα, το τεκμαρτό προκύπτει από υπολογισμούς που γίνονται βάσει άλλων δεδομένων, όπως είναι οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης ή απόκτηση ενός περιουσιακού στοιχείου (αυτοκίνητο ή ακίνητο) ή ακόμα η ανέγερση ενός ακινήτου ή η κατασκευή κολυμβητικής δεξαμενής (πισίνας) ή το τοκοχρεολύσιο ενός δανείου για την απόκτηση περιουσιακού στοιχείου.

Τεκμήρια διαβίωσης η αλλιώς αντικειμενικές δαπάνες δηλαδή είναι τα πλασματικά εισοδήματα που η εφορία στον ουσία "φαντάζεται" πώς έχουμε. Προκύπτουν από τα περιουσιακά μας στοιχεία (σπίτι, αυτοκίνητο, σκάφος, δάνεια και λοιπά και λοιπά) και από τις δαπάνες ( πληρωμή διδάκτρων στα ιδιωτικά σχολεία, ενοίκια, αγορά περιουσιακών στοιχείων κι λοιπά και λοιπά).

Ένας μακροχρόνια άνεργος δηλαδή θα φορολογηθεί με βάση την κλίμακα των μισθωτών για το εισόδημα που δεν μπορεί να καλύψει με το πραγματικό εισόδημα που δηλώνει.

Παράδειγμα

Έστω ένας μακροχρόνια άνεργος -εγγεγραμμένος στα μητρώα της ΔΥΠΑ, που δεν διαθέτει κανένα εισόδημα παρά μόνο ένα μικρό ποσό από τόκους καταθέσεων της τάξεως των 2 ευρώ. Διαμένει σε ένα σπίτι 40 τ.μ. με αντικειμενική δαπάνη 1.600 ευρώ. Το τελικό ποσό των αντικειμενικών δαπανών του ανέρχεται στα 4.600,00 ευρώ, αφού θα προστεθεί και το ποσό της ελάχιστης αντικειμενικής δαπάνης των 3.000,00 (1.600 + 3.000 = 4.600).

Τι ισχύει για το τεκμαρτο εισόδημα

Πραγματικό και τεκμαρτό εισόδημα.

Πραγματικό είναι το εισόδημα που απόκτησε ο φορολογούμενος, σε ένα έτος και για το οποίο υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης, και προσδιορίζεται βάσει πραγματικών στοιχείων, όπως οι βεβαιώσεις αποδοχών, το εισόδημα που προκύπτει από τα βιβλία της επιχείρησης που εκμεταλλεύεται, οι τόκοι καταθέσεων, το εισόδημα από ενοίκια ακινήτων, και κάθε άλλο εισόδημα, το οποίο προκύπτει από πραγματικά στοιχεία είτε αυτό φορολογείται με την δήλωση του, είτε έχει φορολογηθεί (αυτοτελώς, π.χ. μερίσματα από Α.Ε., ή με ειδικό τρόπο, π.χ. τόκοι), είτε αποτελεί έσοδο από την διάθεση περιουσιακών στοιχείων (π.χ. πώληση ενός ακινήτου ή ενός αυτοκινήτου).

Σε αντίθεση με το πραγματικό εισόδημα, το τεκμαρτό προκύπτει από υπολογισμούς που γίνονται βάσει άλλων δεδομένων, όπως είναι οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης ή απόκτηση ενός περιουσιακού στοιχείου (αυτοκίνητο ή ακίνητο) ή ακόμα η ανέγερση ενός ακινήτου ή η κατασκευή κολυμβητικής δεξαμενής (πισίνας) ή το τοκοχρεολύσιο ενός δανείου για την απόκτηση περιουσιακού στοιχείου.

Αναλυτικά τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του τεκμαρτού υπολογισμού του εισοδήματος είναι:

Αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης:

Πίνακας 1 : Αντικειμενικές Δαπάνες Διαβίωσης

• Αντικειμενική δαπάνη για Κατοικία (ιδιοχρησιμοποιούμενη, ενοικιαζόμενη ή δωρεάν παραχωρούμενη)
• Αντικειμενική δαπάνη για Επιβατικά Αυτοκίνητα Ιδιωτικής Χρήσης
• Αντικειμενική δαπάνη για Σκάφη αναψυχής
• Αντικειμενική δαπάνη για αεροσκάφη, ελικόπτερα, ανεμόπτερα
• Αντικειμενική δαπάνη για δεξαμενές κολύμβησης (πισίνες)
• Αντικειμενική δαπάνη για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτου, κ.λπ
• Αντικειμενική δαπάνη των ιδιωτικών σχολείων
• Ποσό για τα υπόλοιπα έξοδα διαβίωσης 3.000 € για άγαμο και 5.000 για εγγάμους.

Πίνακας 2 : Δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων

• Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων, δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινούμενων οχημάτων, πλοίων αναψυχής και λοιπών σκαφών αναψυχής, αεροσκαφών και κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας.
• Χορήγηση δανείων προς οποιονδήποτε
• Αγορά επιχειρήσεων ή σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων που λειτουργούν ατομικώς ή µε τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης ή ανώνυμης εταιρείας ή περιορισμένης ευθύνης εταιρίας ή ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρίας ή κοινωνίας ή κοινοπραξίας ή αστικής εταιρίας ή αγορά εταιρικών µερίδων και χρεογράφων γενικώς, καθώς και οι καταβολές που πραγματοποιούνται για τα ασφαλιστικά επενδυτικά συμβόλαια, κατά το μέρος που αποτελούν επενδυτικό προϊόν.
• Αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης
• Δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες χρηματικών ποσών, εφόσον αυτά υπερβαίνουν ετησίως τα 300,00 ευρώ
• Απόσβεση δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής

Τι ισχύει για την φορολογία

Από αυτά τα στοιχεία η εφορία κατά προσέγγιση βγάζει και ένα "πλασματικό " εισόδημα που υπολογίζεται πως διαθέτουμε για την διαβίωση μας. Το εισόδημα αυτό ονομάζεται Τεκμαρτό. Όταν το εισόδημα αυτό είναι μεγαλύτερο του πραγματικού, τότε αυτό αποτελεί το φορολογητέο εισόδημα , δηλαδή φορολογείται και υπολογίζεται στα ορισμένα επιδόματα. Πραγματικό εισόδημα είναι αυτό, που δηλώνεται στη φορολογική δήλωση και αποτελείται από μισθούς, επιδόματα και λοιπά. Παρακάτω θα δείτε διάφορες πρακτικές για να καλυφθούν τα τεκμήρια.

Συγκεκριμένα σύμφωνα με το άρθρο 30 του Ν.4172/2013 (Κώδικάς Φορολογίας Εισοδήματος - ΚΦΕ), καθορίζεται ο Εναλλακτικός τρόπος υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας, δηλαδή η φορολόγηση των φυσικών προσώπων με τα γνωστά μας τεκμήρια:

1. Ο φορολογούμενος που υπόκειται σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων υποβάλλεται σε εναλλακτική ελάχιστη φορολογία όταν το τεκμαρτό εισόδημά του είναι υψηλότερο από το συνολικό εισόδημά του. Σε αυτή την περίπτωση στο φορολογητέο εισόδημα προστίθεται η διαφορά μεταξύ του τεκμαρτού και πραγματικού εισοδήματος και αυτή φορολογείται
2. Το τεκμαρτό εισόδημα υπολογίζεται με βάση τις δαπάνες διαβίωσης του φορολογούμενου και των εξαρτώμενων μελών του
3. Το «συνολικό εισόδημα» προσδιορίζεται ως το συνολικό ποσό του φορολογητέου εισοδήματος που αποκτά ο φορολογούμενος και τα εξαρτώμενα μέλη του από τις τέσσερις κατηγορίες ακαθάριστων εσόδων
4. Οι διατάξεις του Κεφαλαίου αυτού δεν εφαρμόζονται για τον αλλοδαπό διπλωματικό ή προξενικό εκπρόσωπο, κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε πρεσβεία, διπλωματική αποστολή, προξενείο ή αποστολή αλλοδαπού κράτους για τη διεκπεραίωση κρατικών υποθέσεων που είναι πολίτης του εν λόγω κράτους και κάτοχος διπλωματικού διαβατηρίου, καθώς και για κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή Διεθνούς Οργανισμού που έχει εγκατασταθεί βάσει διεθνούς συνθήκης την οποία εφαρμόζει η Ελλάδα.

Με ποιο τρόπο μπορούμε να αποφύγουμε την φορολόγηση βάσει τεκμηρίων

Για να καλυφθούν τα τεκμήρια διαβίωσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν νόμιμες φοροτεχνικές πρακτικές και να χειριστούν εισοδήματα από διάφορες πηγές.

Ανάλωση κεφαλαίου

1) Εισοδήματα και έσοδα που αποκτήθηκαν τα έτη προ του 2024 δεν ξοδεύτηκαν μέχρι τις 31-12-2023 και αναλώθηκαν εντός του 2024. Πρόκειται για τη μέθοδο κάλυψης τεκμηρίων μέσω «ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών».

Με την «ανάλωση κεφαλαίου», ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη 20 χρόνια πριν. Μπορεί ειδικότερα να ανατρέξει στις φορολογικές δηλώσεις προηγούμενων συνεχόμενων ετών (όσων ετών θέλει) και να προβεί στις ακόλουθες ενέργειες:

Να αθροίσει τα ποσά των πάσης φύσεως εισοδημάτων (από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, επιχειρήσεις, τόκους καταθέσεων, μερίσματα, υπεραξίες από πώληση μετοχών κ.λπ.) και τα ποσά των εσόδων από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, τα οποία έχει αναγράψει στις δηλώσεις των παρελθόντων ετών.

Από το άθροισμα εισοδημάτων και εσόδων προηγούμενων ετών, που θα προκύψει, να αφαιρέσει τα ποσά που ελήφθησαν υπόψη στις ίδιες φορολογικές δηλώσεις ως τεκμήρια διαβίωσης (για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη, υπηρετικό προσωπικό κ.λπ.) καθώς και τα ποσά που δήλωσαν στις ίδιες δηλώσεις ότι δαπάνησαν για να αποκτήσουν περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη, κινητά αντικείμενα μεγάλης αξίας κ.λπ.).

Κέρδη από μετοχές και κεφάλαια

2) Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν το 2024 από τον ίδιο το φορολογούμενο, τη σύζυγο του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, το Ε.Κ.Α.Σ., τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από REPOS, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, τα επιδόματα επικινδυνότητας κ.λπ..

Κέρδη από μετοχές και κεφάλαια

2) Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν το 2024 από τον ίδιο το φορολογούμενο, τη σύζυγο του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, το Ε.Κ.Α.Σ., τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από REPOS, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, τα επιδόματα επικινδυνότητας κ.λπ..

ΕΦΑΠΑΞ ποσά Ασφαλιστικών ταμείων

3) Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν από το φορολογούμενο. Τέτοια ποσά είναι για παράδειγμα το εφάπαξ που έλαβε ο φορολογούμενος ως συνταξιούχος, μια αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.

Πώληση περιουσιακών στοιχείων

4) Κάθε έσοδο ή τίμημα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2024 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του. Ως έσοδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων συνολικής αξίας άνω των 10.000 ευρώ, μετοχών, ομολόγων, εντόκων γραμματίων μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και άλλων κινητών αξιών.

Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2024 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου.
Για να αποδείξει ο φορολογούμενος την είσπραξη ποσού από την πώληση περιουσιακού του στοιχείου πρέπει να έχει στη διάθεσή του και να προσκομίσει, εφόσον του ζητηθεί, κυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου ή προσυμφώνου ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου από τα οποία προκύπτουν τα χρηματικά ποσά που εισέπραξε.
Για αγοραπωλησία αυτοκινήτων μεταξύ ιδιωτών αρκεί μία υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 από τους δύο συναλλασσόμενους.

H εισαγωγή χρηματικών κεφαλαίων ή συναλλάγματος

5) Χρηματικά ποσά σε συνάλλαγμα που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος, εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται. Για την απόδειξη των ποσών αυτών απαιτείται το πρωτότυπο παραστατικό που εκδίδει κάθε τράπεζα όταν εισάγονται χρηματικά κεφάλαια από το εξωτερικό. Μεταξύ των παραστατικών περιλαμβάνεται και η μοναδική βεβαίωση αγοράς συναλλάγματος.

Δάνεια

6) Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2024 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2023 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.

Δωρεές ή γονικές παροχές

7) Ποσά που εισέπραξε το 2024 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2024 τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε εάν χρειαστεί να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές αρχές) σχετικό πιστοποιητικό του αρμοδίου προϊσταμένου ΔOY από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από την 31η-12-2024.

Τυχερά παιχνίδια

8) Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του Ο.Π.Α.Π. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογούμενου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον O.Π.A.Π. ή από την εταιρία που διενεργεί τις κληρώσεις των Λαχείων.

Επίδομα ανεργίας της ΔΥΠΑ

9) Τα ποσά που έχουν εισπραχθεί από την ΔΥΠΑ και αφορούν επιδόματα ανεργίας, επίδομα μακροχρονίων ανέργων, εποχικό επίδομα και άλλες παροχές της ΔΥΠΑ μπορούν να καλύψουν τεκμήρια διαβίωσης.

Αποζημιώσεις

10) Οι αποζημιώσεις λόγω διακοπής εργασιακών σχέσεων καθώς και οι αποζημιώσεις από δικαστική διαμάχη και δικαστική απόφαση.

Πρόσφατες δημοσιεύσεις