Τεκμήρια αυτοκινήτου 2023 - Παραδείγματα και η «παγίδα»

2023-02-15

Πώς επηρεάζουν τα τεκμήρια του αυτοκινήτου το φορολογητέο εισόδημά μου, σε ποιες περιπτώσεις μειώνονται οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης και ποια είναι η παγίδα στην οποία πέφτουν πολλοί φορολογούμενοι;

Για τον υπολογισμό του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματός (τεκμαρτό), βάσει του οποίου θα υπολογιστεί ο φόρος εισοδήματος για το 2022, οι φορολογούμενοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με τα τεκμήρια διαβίωσης που πέρα από τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία (π.χ. κατοικία), αφορούν και τα αυτοκίνητα. Τα τεκμήρια διαβίωσης (ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες) για τα επιβατικά Ι.Χ. καθορίζονται ως εξής:

- για αυτοκίνητα μέχρι και 1.200 κ.εκ ισχύει τεκμήριο 4.000 ευρώ.
- για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των 1.200 κ.εκ. και μέχρι 2.000 κ.εκ., προστίθενται 600 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.
- για αυτοκίνητα άνω των 2.000 κ.εκ. και μέχρι 3.000 κ.εκ., προστίθενται 900 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.
- για αυτοκίνητα άνω των 3.000 κ.εκ. προστίθενται 1.200 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.

Σημειώνεται ότι εφόσον ο ο κυβισμός του αυτοκινήτου δεν καταλήγει σε πλήρη εκατοντάδα (π.χ. 1340, 1390 κ.εκ.), τότε γίνεται στρογγυλοποίηση προς την πλησιέστερη εκατοντάδα (μέχρι 50 κ.εκ. προς την αμέσως προηγούμενη και πάνω από 50 κ.εκ. προς την αμέσως επόμενη).

Παράλληλα, για αυτοκίνητα ηλικίας 5 έως 10 ετών, γίνεται έκπτωση στα προαναφερθέντα ποσά κατά 30% και για αυτοκίνητα ηλικίας άνω των 10 ετών έκπτωση 50%.

Παράδειγμα 1ο: Έστω άγαμος άνδρας κατέχει αυτοκίνητο 1.400 κ.εκ. του 2014. Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για τα 1.400 κ.εκ. αυτοκίνητα είναι 5.200 ευρώ. Με δεδομένο, όμως, ότι το αυτοκίνητό του εντάσσεται στην κλίμακα παλαιότητας (από πέντε έως 10 ετών), τότε θα επωφεληθεί έκπτωσης 1.560 ευρώ (30% επί του τεκμηρίου) οπότε το τεκμήριο που θα του αντιστοιχεί θα μειωθεί σε 3.640 ευρώ.

Παράδειγμα 2ο: Αντίστοιχα, αν κάποιος κατέχει αυτοκίνητο 1.800 κ.εκ. του 2005 (παλαιότητα πάνω από 10 έτη), θα επωφεληθεί έκπτωσης 50% επί του τεκμηρίου (7.600 ευρώ), άρα θα του αναλογεί ετήσια αντικειμενική δαπάνη ύψους 3.800 ευρώ.

Παράδειγμα 3ο: Φορολογούμενος κληρονόμησε από τον αποθανόντα πατέρα του 4λιτρο αυτοκίνητο του 2015. Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για τα αυτοκίνητα των 4.000 κ.εκ. είναι 29.800 ευρώ. Δεδομένου, όμως, ότι η ηλικία του αυτοκινήτου εντάσσεται στην κλίμακα παλαιότητας 5-10 ετών, θα επωφεληθεί έκπτωσης 8.940 ευρώ (30% επί του τεκμηρίου) οπότε το τεκμήριο θα μειωθεί σε 20.860 ευρώ.

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη δεν εφαρμόζεται για επιβατικά ιδιωτικής χρήσης που διαθέτουν πιστοποιητικό αυθεντικότητας (κλασικά), καθώς και για επιβατικά αυτοκίνητα ειδικά διασκευασμένα για κινητικά ανάπηρους, με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%.

Η παγίδα

Κάθε χρόνο μια αρκετά μεγάλη μερίδα φορολουγούμενων... πέφτει στην παγίδα των τεκμηρίων, και κατά συνέπεια η φορολόγηση γίνεται με βάση το τεκμαρτό εισόδημα (αυτό από τα τεκμήρια διαβίωσης), και όχι το πραγματικό (δηλωθέν).

Θύματα πέφτουν και πολλοί εκ των οποίων αγόρασαν ένα αυτοκίνητο κατά το φορολογικό έτος για το οποίο γίνεται η φορολογική δήλωση, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται και με το τεκμήριο απόκτησης περουσιακού στοχείου που εκτοξεύει το συνολικό ύψος του τεκμαρτού εισοδήματος.

Παράδειγμα: Άγαμος φορολογούμενος ηλικίας 25 ετών με μισθό 12.600 ευρώ (900 ευρώ X 14 μήνες), ο οποίος διαμένει με τους γονείς του απέκτησε στις 8 Ιανουαρίου αυτοκίνητο 1.600 κ.εκ. ηλικίας 4 ετών στην τιμή των 11.000 ευρώ.

Το τεκμήριο για το 1.600αρι αυτοκίνητό του είναι 6.400 ευρώ, ενώ το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης που προβλέπει για τον άγαμο η νομοθεσία είναι 3.000 ευρώ (από 2.500 για τους έγγαμους). Το άθροισμα των τεκμηρίων (9.400 ευρώ) είναι μικρότερο από το δηλωθέν εισόδημα.

Παρ' όλα αυτά, στο τεκμαρτό εισόδημα θα προστεθεί και η δαπάνη για την απόκτηση του ΙΧ του (11.000 ευρώ), και ως εκ τούτου το φορολογητέο εισόδημα του νεαρού θα εκτοξευτεί στα 20.400 ευρώ, έναντι των 12.600 που είναι το δηλωθέν. Επομένως, θα χρειαστεί να καταβάλει φόρο εισοδήματος.

Σε κίνδυνο επίσης είναι όσοι έχουν στην κυριότητά τους αυτοκίνητο, την ίδια ώρα που έχουν πολύ χαμηλά ετήσια εισοδήματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις καλό θα ήταν να γίνεται μεταβίβαση του ΙΧ σε άλλους φορολογούμενους με πολύ πιο υψηλά εισοδήματα που μπορούν να καλύπτουν τα τεκμήρια.

Τα τεκμήρια ανά κυβικά ΙΧ αναλυτικά:

Έως 1.200 κ.εκ. - 4.000 €
1.300 κ.εκ. - 4.600 €
1.400 κ.εκ. - 5.200 €
1.500 κ.εκ. - 5.800 €
1.600 κ.εκ. - 6.400 €
1.700 κ.εκ. - 7.000 €
1.800 κ.εκ. - 7.600 €
1.900 κ.εκ. - 8.200 €
2.000 κ.εκ. - 8.800 €
2.100 κ.εκ. - 9.700 €
2.200 κ.εκ. - 10.600 €
2.300 κ.εκ. - 11.500 €
2.400 κ.εκ. - 12.400 €
2.500 κ.εκ. - 13.300 €
2.600 κ.εκ. - 14.200 €
2.700 κ.εκ. - 15.100 €
2.800 κ.εκ. - 16.000 €
2.900 κ.εκ. - 16.900 €
3.000 κ.εκ. - 17.800 €
3.100 κ.εκ. - 19.000 €
3.200 κ.εκ. - 20.200 €
3.300 κ.εκ. - 21.400 €
3.400 κ.εκ. - 22.600 €
3.500 κ.εκ. - 23.800 €
3.600 κ.εκ. - 25.000 €
3.700 κ.εκ. - 26.200 €
3.800 κ.εκ. - 27.400 €
3.900 κ.εκ. - 28.600 €
4.000 κ.εκ. - 29.800 €
4.100 κ.εκ. - 31.000 €
4.200 κ.εκ. - 32.200 €
4.300 κ.εκ. - 33.400 €
4.400 κ.εκ. - 34.600 €
4.500 κ.εκ. - 35.800 €
4.600 κ.εκ. - 37.000 €
4.700 κ.εκ. - 38.200 €
4.800 κ.εκ. - 39.400 €
4.900 κ.εκ. - 40.600 €
5.000 κ.εκ. - 41.800 €
5.100 κ.εκ. - 43.000 €
5.200 κ.εκ. - 44.200 €
5.300 κ.εκ. - 45.400 €
5.400 κ.εκ. - 46.600 €
5.500 κ.εκ. - 47.800 €
5.600 κ.εκ. - 49.000 €
5.700 κ.εκ. - 50.200 €
5.800 κ.εκ. - 51.400 €
5.900 κ.εκ. - 52.600 €
6.000 κ.εκ. - 53.800 €