Κρίσιμες αλλαγές στο συνταξιοδοτικό - Όρια ηλικίας και εισφορές μη μισθωτών

2024-09-05

Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή εισάγει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, συντάξεων και παροχών, με στόχο την εναρμόνιση και βιωσιμότητα του συστήματος.

Οι αλλαγές αυτές αναμένεται να επιφέρουν βελτιώσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα, αλλά και αντιδράσεις, κυρίως από νέους ασφαλισμένους που θα επηρεαστούν από την αύξηση των ορίων ηλικίας. 

Αλλαγές που προβλέπονται:

  1. Εισφορές μη μισθωτών: Οι ασφαλιστικές εισφορές για τους μη μισθωτούς θα υπολογίζονται πλέον με βάση τον Δείκτη Μεταβολής Μισθών, αντί για τον πληθωρισμό. Αυτό σημαίνει ότι αν οι μισθοί αυξηθούν, οι εισφορές θα αυξηθούν αναλογικά. Ο στόχος είναι να συνδεθούν οι εισφορές με τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα.

  2. Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ): Σχεδιάζεται μείωση της ΕΑΣ, κάτι που θα οδηγήσει σε αυξήσεις στις συντάξεις για περίπου 400.000 δικαιούχους. Η κράτηση θα εφαρμόζεται μόνο στο μέρος της σύνταξης που υπερβαίνει συγκεκριμένα όρια.

  3. Όρια ηλικίας συνταξιοδότησης: Από το 2027, τα όρια ηλικίας θα συνδέονται με το προσδόκιμο ζωής και θα αναπροσαρμόζονται κάθε τρία χρόνια, με πρώτη εφαρμογή από το 2027 έως το 2030. Αυτό θα επηρεάσει κυρίως τους νέους ασφαλισμένους.

  4. Παροχές e-ΕΦΚΑ: Προβλέπεται ενοποίηση των παροχών ασθένειας, μητρότητας και εργατικών ατυχημάτων σε όλα τα ταμεία, δημιουργώντας έναν ενιαίο κανονισμό παροχών, με βάση το ΙΚΑ.

  5. Ανταποδοτικό τέλος στις συντάξεις: Από το 2025, το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης θα συνδέεται με τον Δείκτη Μεταβολής Μισθών, επιφέροντας αυξήσεις στις συντάξιμες αποδοχές.

Αλλαγές αναλυτικότερα

  • Εισφορές μη μισθωτών: Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για περίπου 733.000 μη μισθωτούς (ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους). Οι εισφορές θα υπολογίζονται με βάση τον νέο Δείκτη Μεταβολής Μισθών, ο οποίος θα καταρτίζεται από το Υπουργείο Εργασίας σε συνεργασία με την ΕΛΣΤΑΤ. Η νέα αυτή ρύθμιση αντικαθιστά τον προηγούμενο τρόπο υπολογισμού, που ήταν συνδεδεμένος με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (πληθωρισμό). Σε πρώτη φάση, αναμένεται αύξηση των εισφορών, ανάλογη με την αύξηση των μισθών. Για παράδειγμα, αν οι μισθοί αυξηθούν κατά 5% το 2024, οι εισφορές των επαγγελματιών θα αυξηθούν κατά 5% το 2025. Το Υπουργείο Εργασίας εξετάζει τη σύνδεση των εισφορών μόνο με τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, ώστε να αποφευχθεί υπερβολική αύξηση.
  • Εισφορά αλληλεγγύης: Το Υπουργείο Εργασίας σχεδιάζει να μειώσει την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), προσφέροντας έμμεσες αυξήσεις στις συντάξεις για περίπου 400.000 δικαιούχους. Με τις νέες ρυθμίσεις, η κράτηση θα γίνεται μόνο στο ποσό της σύνταξης που υπερβαίνει τα όρια των 1.400 ευρώ (κύρια σύνταξη) και 300 ευρώ (επικουρική), και όχι στο σύνολο. Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος με κύρια σύνταξη 1.500 ευρώ πληρώνει σήμερα κράτηση 3% στο σύνολο του ποσού, δηλαδή 45 ευρώ. Με το νέο σύστημα, η κράτηση θα μειωθεί στα 10 ευρώ περίπου. Η ΕΑΣ θα παραμείνει απαραίτητη για τη χρηματοδότηση του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ), το οποίο έχει συγκεντρώσει πόρους ύψους περίπου 14,5 δισ. ευρώ.
  • Όρια ηλικίας: Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές του νομοσχεδίου είναι η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027, επηρεάζοντας ιδιαίτερα τους νέους ασφαλισμένους και όσους βρίσκονται κοντά στη συνταξιοδότηση. Η αύξηση θα συνδέεται αυτόματα με το προσδόκιμο ζωής των ατόμων άνω των 65 ετών και θα επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια, με πρώτη περίοδο εφαρμογής το 2027-2030. Η αναπροσαρμογή είχε προβλεφθεί από τη νομοθεσία του 2021, αλλά δεν εφαρμόστηκε λόγω της μείωσης του προσδόκιμου ζωής που προκάλεσε η πανδημία.
  • Παροχές e-ΕΦΚΑ: Θα προχωρήσει η δημιουργία ενός ενιαίου κανονισμού παροχών του e-ΕΦΚΑ για την εναρμόνιση των παροχών των ασφαλισμένων των διάφορων ταμείων. Παρά την ενοποίηση των ταμείων από το 2016, εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές στις παροχές όπως τα επιδόματα ασθένειας, μητρότητας και εργατικών ατυχημάτων. Ο νέος κανονισμός θα εξομοιώσει τις παροχές, με το ΙΚΑ να αποτελεί τη βάση αναφοράς.
  • Ανταποδοτικό τέλος: Από το 2025, το ανταποδοτικό μέρος των συντάξεων θα συνδέεται με τον Δείκτη Μεταβολής Μισθών, οδηγώντας σε αυξήσεις στις συντάξιμες αποδοχές για όσους αποχωρούν από το 2025 και μετά. Η αύξηση των συντάξεων έως το 2024 θα βασίζεται στον πληθωρισμό, ενώ από το 2025 και μετά, θα βασίζεται στον Δείκτη Μισθών.

Οι προτεινόμενες αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα εισάγουν ένα νέο πλαίσιο που επιδιώκει να βελτιώσει την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα του συστήματος, αλλά μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις, καθώς οι νέοι κανόνες αναδιαμορφώνουν τις εισφορές, τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα και τις παροχές των ασφαλισμένων.

Μάθετε πρώτοι τα νέα στο enaklik.com

Πρόσφατες δημοσιεύσεις 

Eιδικό επίδομα από τον ΟΠΕΚΑ, το οποίο θα ενισχύσει χιλιάδες Έλληνες δικαιούχους για τους οποίους, τη δεδομένη στιγμή, θα αποτελέσει σαν μια σανίδα σωτηρίας ελέω των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν σε καθημερινή βάση.