Επίδομα στέγασης- Κριτήρια ένταξης - Προϋποθέσεις και ποσά επιδόματος - Ποιες αλλαγές έρχονται

Το Επίδομα Στέγασης (εφεξής πρόγραμμα) είναι προνοιακό πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου για τα νοικοκυριά που μισθώνουν την κύρια κατοικία τους. 

Δικαιούχοι

• Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: κάθε ενήλικο άτομο που διαμένει μόνο του σε κατοικία και δεν εμπίπτει στην κατηγορία ενηλίκων έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης της ημεδαπής ή αλλοδαπής.
• Πολυπρόσωπο νοικοκυριό: όλα τα άτομα που διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη. Στο πολυπρόσωπο νοικοκυριό εντάσσονται: α) φιλοξενούμενα άτομα ή φιλοξενούμενη οικογένεια, με την προϋπόθεση ότι η φιλοξενία είχε δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, β) τα ενήλικα τέκνα έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης, ανεξαρτήτως του τόπου διαμονής τους, γ) τα άτομα που τους έχει παραχωρηθεί μέρος ή νοικιάζουν μέρος της κύριας κατοικίας του νοικοκυριού.

Ποσό Επιδόματος Στέγασης

• Το ποσό του Επιδόματος Στέγασης, για τα νοικοκυριά που πληρούν τα κριτήρια του άρθρου 4, ορίζεται ως ακολούθως:
• Για τον δικαιούχο του επιδόματος: 70 ευρώ το μήνα.
• Για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού προσαύξηση κατά 35 ευρώ το μήνα.
• Στη μονογονεϊκή οικογένεια χορηγείται επιπλέον προσαύξηση 35 ευρώ το μήνα.
• Στα νοικοκυριά με απροστάτευτο/α τέκνο/α, χορηγείται επιπλέον προσαύξηση 35 ευρώ το μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

Ως ανώτατο όριο του Επιδόματος Στέγασης ορίζονται τα 210 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

Παρατίθενται, ενδεικτικά, οι ακόλουθες περιπτώσεις:

• Μονοπρόσωπο νοικοκυριό - 70€
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη - 105€ 
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος - 140€   
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη - 175€ 
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω - 210€

ΠΡΟΣΟΧΗ: Για τα μισθωτήρια, στα οποία το ποσό του ενοικίου είναι μικρότερο των ανωτέρω ορίων, το ύψος του επιδόματος ανέρχεται έως του αντίστοιχου ποσού. Για τις ανάγκες του προγράμματος δεν γίνονται δεκτά μισθωτήρια με ποσό μικρότερο των 10 ευρώ.

Κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα

Τα νοικοκυριά εντάσσονται στο πρόγραμμα εφόσον διαμένουν σε κύρια μισθωμένη κατοικία, δεν εντάσσονται στις εξαιρέσεις υπαγωγής του άρθρου 7 και πληρούν σωρευτικά τα ακόλουθα εισοδηματικά, περιουσιακά και λοιπά κριτήρια: 

Εισοδηματικά κριτήρια

Το συνολικό εισόδημα του νοικοκυριού, όπως υπολογίζεται για τους σκοπούς της ένταξης στο πρόγραμμα, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού.

Στη μονογονεϊκή οικογένεια ορίζεται επιπλέον προ-σαύξηση 3.500 ευρώ για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού.

Στο νοικοκυριό με απροστάτευτο/α τέκνο/α ορίζεται επιπλέον προσαύξηση 3.500 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

Παρατίθενται, ενδεικτικά, οι ακόλουθες περιπτώσεις:

• Μονοπρόσωπο νοικοκυριό  - 7.000€ 
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη -  10.500€ 
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος - 14.000€ 
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη - 17.500€ 
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω - 21.000€ 

Περιουσιακά κριτήρια

α. Ακίνητη περιουσία:

Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. με τις διατάξεις του ν. 4223/2013 (Α' 287) και προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.

β. Περιουσιακό τεκμήριο:

Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1), δεν μπορεί να υπερβαίνει ετησίως το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο:

Ετήσιος τόκος = όριο καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού * μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο /100

Ως έτος υπολογισμού του μέσου καταθετικού επιτοκίου ορίζεται εκείνο στο οποίο αντιστοιχεί η τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

Ως όρια καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού ορίζονται τα ακόλουθα:

• Μονοπρόσωπο νοικοκυριό - 7.000€ 
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη - 10.500€ 
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη - 14.000€ 
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη - 17.500€ 
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από 5 μέλη και πάνω - 21.000€ 

Δεν γίνονται δεκτές αιτήσεις νοικοκυριών, τα μέλη των οποίων, βάσει της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος:

- εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελούς διαβίωσης,

- δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής,

- δηλώνουν δαπάνες άνω των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία,

- δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό,

όπως αυτές προσδιορίζονται στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου Ε1.

Κριτήρια διαμονής

Ο δικαιούχος του επιδόματος πρέπει να διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην Ελληνική Επικράτεια κατά τα τελευταία πέντε (5) έτη πριν από την υποβολή της αίτησης, όπως τούτο αποδεικνύεται από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για τα έτη αυτά ή από κάθε άλλο πρόσφορο δικαιολογητικό. Ως υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος νοείται αυτή που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του έτους, εντός του οποίου τασσόταν η προθεσμία για την υποβολή της και όχι η τυχόν, μετά τη λήξη του έτους, εντός του οποίου έχει ταχθεί η ανωτέρω προθεσμία, υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος παρελθόντος φορολογικού έτους.

Τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού πρέπει επίσης να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην Ελληνική Επικράτεια.

Ειδικά οι πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι δεν έχουν την ιδιότητα: i) ομογενούς αλλοδαπού που διαθέτει Ειδικό Δελτίο Ταυτότητας Ομογενούς, ii) πολίτη κράτους - μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, iii) πολίτη κράτους που ανήκει στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο ή πολίτη της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, iv) υπηκόου τρίτης χώρας ή απάτριδος, στον οποίο έχει χορηγηθεί το καθεστώς πρόσφυγα ή το καθεστώς επικουρικής προστασίας, κατά την έννοια των περ. στ' και η' του άρθρου 2 του ν. 4636/2019 (Α' 169), v) ανιθαγενούς, του οποίου το καθεστώς παραμονής στην Ελλάδα διέπεται από τις διατάξεις του ν. 139/1975 (Α' 176), vi) πολίτη τρίτης χώρας, στον οποίο έχει χορηγηθεί καθεστώς παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 28 του π.δ. 114/2010 (Α' 195) σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 19Α του ν. 4251/2014 (Α' 80), όπως ισχύουν, πρέπει, προκειμένου να καταστούν δικαιούχοι του επιδόματος, να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην Ελληνική Επικράτεια κατά τα τελευταία δώδεκα (12) έτη πριν από την υποβολή της αίτησης, αποδεικνύοντας το νόμιμο και το μόνιμο της διαμονής τους σύμφωνα με τις προβλέψεις της παρούσας παραγράφου.

Οι πολίτες τρίτων χωρών της προηγούμενης παραγράφου, στους οποίους έχει χορηγηθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4659/2020 το επίδομα στέγασης, εξακολουθούν να λαμβάνουν το επίδομα υπό τις αυτές προϋποθέσεις διαμονής, βάσει των οποίων το επίδομα τους χορηγήθηκε και δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ρύθμισης της προηγούμενης παραγράφου.

Προϋποθέσεις ένταξης στο πρόγραμμα

Οι βασική αλλαγή στις προϋποθέσεις είναι η εξής: προστίθεται παράγραφος, πού ορίζει την υποχρέωση της επαρκούς φοίτησης στην υποχρεωτική εκπαίδευση των ανήλικων μελών του νοικοκυριού.

1. Για τη χορήγηση του Επιδόματος Στέγασης απαιτείται η προβλεπόμενη από τις οικείες διατάξεις του νόμου δήλωση και αποδοχή του ηλεκτρονικού μισθωτηρίου συμβολαίου, με την εξαίρεση των μισθωτηρίων που εμπίπτουν στις διατάξεις της υπό στοιχεία ΠΟΛ.1028/23.1.2015 (Β' 294) απόφασης της Γενικής Γραμμα-τέως Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών. Το μισθωτήριο θα πρέπει να είναι σε ισχύ για το σύνολο της περιόδου χορήγησης του επιδόματος.

2. Η σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για την μισθωμένη κατοικία θα πρέπει να είναι στο όνομα του αιτούντα ή μέλους του νοικοκυριού.

3. α) Στις περιπτώσεις που το νοικοκυριό περιλαμβάνει ανήλικα μέλη, για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησης στην υποχρεωτική εκπαίδευση, απαιτείται αφενός η εγγραφή τους στο σχολείο για το τρέχον σχολικό έτος και αφετέρου η επαρκής φοίτησή τους για το αμέσως προηγούμενο σχολικό έτος. Η τελευταία προϋπόθεση θεωρείται ότι συντρέχει, όταν το ανήλικο μέλος δεν υποχρεούται να επαναλάβει την ίδια τάξη λόγω του αριθμού των απουσιών του.

β) Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης της υποχρέωσης επαρκούς φοίτησης λόγω αδικαιολόγητων απουσιών το νοικοκυριό δύναται να επανυποβάλει αίτηση για το πρόγραμμα έξι (6) μήνες μετά από τη διαπίστωσή της, υπό την προϋπόθεση της εγγραφής στο νέο σχολικό έτος. Η αναστολή του δικαιώματος υποβολής αίτησης εφαρμόζεται μία φορά κατά τη διάρκεια του ίδιου σχολικού έτους.

Εξαιρέσεις υπαγωγής στο πρόγραμμα

Από την ένταξη στο πρόγραμμα εξαιρούνται νοικοκυριά που:

α) Είναι ενταγμένα σε οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα επιδότησης ή κάλυψης ενοικίου,

β) Μισθώνουν μη ηλεκτροδοτούμενες κατοικίες,

γ) Μισθώνουν μέρος κατοικίας,

δ) Μισθώνουν ως κατοικία, ακίνητο συγγενών πρώτου βαθμού εξ' αίματος ή εξ' αγχιστείας, συζύγου ή πρώην συζύγου, καθώς και ετέρου μέρους συμφώνου συμβίωσης.

ε) Μισθώνουν κατοικία για την οποία είχε δηλωθεί παραχώρηση εντός των τριών τελευταίων ετών πριν την υποβολή της αίτησης.